W okresie całej kariery sportowej, aż u 50% siatkarzy i piłkarzy ręcznych występują objawy „kolana skoczka”, czyli przeciążenia ścięgna więzadła rzepki. Nazwa ta wskazuje na typowy, przeciążeniowy charakter urazu – bez współistniejących zmian zapalnych. Strategia prewencji i leczenia opiera się na zwiększaniu wytrzymałości i hipertrofii więzadła rzepki oraz przeciwdziałaniu zmianom degeneracyjnym w więzadle. Wielu lekarzy- sportowcom skarżącym się na ból w okolicach kolana, zaleca stosowanie NLPZ, pomimo braku stanu zapalnego. Nie dość, że taka praktyka jest nieskuteczna, to przedłuża jeszcze proces gojenia i osłabia więzadło, doprowadzając do zwiększenia ryzyka jego zerwania. Występowanie dolegliwości bólowych w „kolanie skoczka” jest tylko objawem, którego przyczyny zlokalizowane są w obrębie stawów biodrowych lub skokowo-goleniowych. Objawy „kolana skoczka” pojawiają się stopniowo, po przekroczeniu możliwości regeneracyjnych więzadła.
Zawodnicy cierpiący z powodu tego schorzenia, uskarżają się na ból w rejonie przedniej części stawu kolanowego (tuż pod rzepką) który wzmaga się przy wykonywaniu podskoków i może prowadzić do zgrubienia ścięgna. Częstym zjawiskiem współistniejącym z „kolanem skoczka” jest osłabienie mięśni podudzia.
Leczenie zachowawcze oraz prewencja nastawione są na przywrócenie prawidłowych wzorców ruchowych, wzmocnienie mięśni pośladkowych, mięśnia czworogłowego uda, mięśni podudzia, rozluźnienie (technika autouwalniania mięśniowo-powięziowego i poizometryczna relaksacja) mięśni kulszowo-goleniowych oraz optymalizację zakresu zgięcia grzbietowego stawu skokowego. Przyczynia się to do poprawy techniki poruszania się, zmniejszając tym samym obciążenie stawu kolanowego i więzadła rzepki.
Sportowcy, którym doskwiera ból więzadła rzepki, mają skłonność do odciążania chorej kończyny dolnej w trakcie aktywności fizycznej, co zmniejsza odczucia bólu. Nie tylko prowadzi to do osłabienia kończyny objętej stanem chorobowym, ale zaburza również wzorzec ruchu. Dlatego większość ćwiczeń leczniczych powinna być wykonywana jednostronnie ze zwróceniem szczególnej uwagi na poprawę wzorca ruchowego:
- przysiad na jednej kończynie dolnej – objętej przeciążeniem ścięgna więzadła rzepki, z akcentem na fazę ekscentryczną (faza koncentryczna wykonywana jest obunóż),
- progresja ww. ćw. z zastosowaniem skośnego podłoża,
- progresja ww. ćw. z zastosowaniem niestabilnej podkładki,
- progresja ww. ćw. z zastosowaniem dodatkowego obciążenia zewnętrznego,
- stretching funkcjonalny, rotacyjny mięśni tylnej grupy podudzi na skośnej platformie z użyciem dysku sensomotorycznego,
- SMR i PIR mięśni kulszowo-goleniowych i czworogłowych uda (piłka piankowa, piłka do tenisa),
- trening ekscentryczny mięśni kulszowo-goleniowych,
- Hip-Hike.
Cel poniższych ćwiczeń – hipertrofia więzadła rzepki (wysoka intensywność, przy max bólu w zakresie 3-4 w skali 1-10):
- nauka prawidłowej techniki wykonywania przysiadu i fazy lądowania (obunóż),
- wykroki z obciążeniem,
- wypady,
- wyprosty w stawie kolanowym, z wykorzystaniem elastycznej gumy, w pozycji siedzącej,
- pozycja małża,